ตาบอดสี ภาวะการมองเห็นที่หลายคนไม่รู้ว่าตัวเองมี

เคยไหม…เวลาเราพูดถึง “ตาบอดสี” หลายคนมักนึกว่ามองไม่เห็นอะไรเลย แต่จริง ๆ แล้วคนที่มีภาวะตาบอดสียังคงมองเห็นโลกใบนี้ได้ชัดเจนเหมือนเรา เพียงแค่ “สีสัน” บางเฉดอาจแตกต่างออกไปเท่านั้น

ตาบอดสี (Color Blindness) เป็นภาวะการมองเห็นที่ดวงตาไม่สามารถแยกแยะสีบางสีได้เหมือนคนทั่วไป หลายคนอาจไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่ามีภาวะนี้ เพราะตาบอดสีไม่ได้ทำให้สายตามืดบอด แต่ทำให้รับรู้สีแตกต่างไป เช่น เห็นไฟจราจรเป็นสีที่สับสน หรือแยกเฉดสีในกราฟไม่ออก

แม้ตาบอดสีจะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ก็ส่งผลต่อการใช้ชีวิตและการเลือกอาชีพบางประเภท การทำความเข้าใจภาวะนี้จะช่วยให้ผู้ที่เป็นอยู่สามารถปรับตัวและใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจ

ตาบอดสีเกิดจากอะไร? สาเหตุหลัก ๆ มีดังนี้

1. พันธุกรรม เป็นสาเหตุที่พบมากที่สุด เกิดจากความผิดปกติของเซลล์รับแสงในจอตา (Cone Cells) โดยมักถ่ายทอดผ่านโครโมโซม X ทำให้เพศชายมีโอกาสเป็นมากกว่าเพศหญิงหลายเท่า

2. อายุที่มากขึ้น การเสื่อมของดวงตาตามวัยอาจทำให้การรับรู้สีลดลง

3. โรคตาบางชนิด เช่น ต้อหิน เบาหวานขึ้นตา หรือจอประสาทตาเสื่อม

4. ผลจากยาและสารเคมี ยาบางชนิดหรือการสัมผัสสารเคมีเป็นเวลานานสามารถเปลี่ยนการรับรู้สีได้

ประเภทของตาบอดสี

🔴 ตาบอดสีแดง–เขียว (Red-Green Deficiency)

พบมากที่สุด ผู้ป่วยมักสับสนระหว่างโทนสีแดงกับเขียว ซึ่งเป็นสีที่ใช้บ่อยในชีวิตประจำวัน เช่น สัญญาณไฟจราจร

🔴 ตาบอดสีน้ำเงิน–เหลือง (Blue-Yellow Deficiency)

พบได้น้อยกว่า ทำให้แยกสีฟ้ากับสีเหลืองได้ยาก

🔴 ตาบอดสีสมบูรณ์ (Complete Color Blindness)

พบได้น้อยมาก ผู้ที่เป็นจะมองเห็นเพียงเฉดสีเทา คล้ายภาพขาวดำ

ผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน

ตาบอดสีอาจดูไม่ใช่ปัญหาใหญ่ แต่ก็มีผลต่อหลายด้าน เช่น

🔴 การขับรถ: อาจสับสนสัญญาณไฟแดง–เขียว

🔴 การเรียนและการทำงาน: อ่านแผนที่ กราฟ หรือแผนภูมิได้ยาก

🔴 การเลือกอาชีพ: บางสาขา เช่น นักบิน วิศวกรไฟฟ้า แพทย์เฉพาะทาง หรือนักออกแบบ ต้องใช้การแยกสีอย่างแม่นยำ

อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีตาบอดสียังคงใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ เพียงแต่ต้องปรับตัว เช่น การจดจำตำแหน่งของไฟจราจร หรือใช้เครื่องมือช่วย

การตรวจวินิจฉัย

วิธีที่นิยมมากที่สุดคือ การทดสอบอิชิฮาระ (Ishihara Test) ซึ่งเป็นสมุดภาพวงกลมที่ประกอบด้วยจุดสีหลากหลาย ภายในมีตัวเลขซ่อนอยู่ หากผู้ตรวจมองไม่เห็นตัวเลขบางภาพ แสดงว่ามีภาวะตาบอดสี

นอกจากนี้ยังมีการทดสอบด้วยเครื่องมือทางการแพทย์ที่ละเอียดกว่า ซึ่งใช้ในกรณีที่ต้องตรวจเพื่อยืนยันในการเลือกอาชีพ

การรักษาและการดูแล

🔴 ตาบอดสีที่เกิดจากพันธุกรรม ปัจจุบันยังไม่มียารักษาให้หายขาด แต่สามารถใช้แว่นตาหรือเลนส์พิเศษช่วยเพิ่มความสามารถในการแยกสีได้บ้าง

🔴 ตาบอดสีที่เกิดจากโรคหรือยา : หากรักษาโรคต้นเหตุหรือหยุดใช้ยาที่มีผลข้างเคียง อาการอาจดีขึ้น

🔴 การปรับตัวในชีวิตประจำวัน การใช้แอปพลิเคชันช่วยระบุสี หรือการจัดสิ่งของด้วยระบบสัญลักษณ์/ตำแหน่งแทนการใช้สี

สรุป

ตาบอดสีไม่ใช่โรคร้ายแรงและไม่ทำให้ตาบอด แต่เป็นภาวะการมองเห็นที่มีผลต่อการแยกสี หากสงสัยว่าตนเองหรือบุตรหลานมีภาวะนี้ ควรเข้ารับการตรวจจากจักษุแพทย์ เพื่อจะได้วางแผนปรับตัว ใช้ชีวิต และเลือกเส้นทางอาชีพได้อย่างเหมาะสม